De efficiëntie en veilige werking van een autoclaaf, een essentieel hulpmiddel voor het steriliseren van medische instrumenten, laboratoriumapparatuur en andere kritieke items, zijn rechtstreeks afhankelijk van het consequent volgen van de juiste schoonmaak- en onderhoudsprocedures.

De ophoping van residuen kan niet alleen de prestaties van het apparaat verminderen, maar ook de veiligheid van de gebruiker en de effectiviteit van het sterilisatieproces in gevaar brengen.

Dit artikel biedt een uitgebreide gids voor het reinigen en onderhouden van autoclaveren, met zowel algemene aandachtspunten als specifieke aanbevelingen om hun duurzaamheid, betrouwbaarheid en optimale prestaties te waarborgen.

Raadpleeg altijd de handleiding van de fabrikant

Begin met het doornemen van de gebruikers- en onderhoudshandleidingen van uw specifieke autoclaaf. Deze bevatten essentiële informatie over routinematig onderhoud, goedgekeurde verbruiksartikelen en technische installatievereisten.

Het volgen van deze richtlijnen helpt ook om de garantie van het apparaat te behouden en zorgt ervoor dat alle onderhouds- en bedieningsprocedures voldoen aan de industrienormen en regelgeving. 

Welke producten moet je gebruiken om een autoclaaf schoon te maken?

Om de prestaties van het apparaat te behouden en schade te voorkomen, is het belangrijk schoonmaakproducten te gebruiken die de interne componenten van de autoclaaf actief beschermen. Vermijd materialen of stoffen die schurend of corrosief zijn.

Aanbevolen producten voor het schoonmaken van een autoclaaf:

• Zachte doeken of katoenen handdoeken
• Gedestilleerd water, dat helpt om kalkaanslag te voorkomen die het afvoerventiel kan verstoppen
• Een neutraal reinigingsmiddel of een niet-schurend schoonmaakproduct dat door de fabrikant wordt aanbevolen

Wat houdt het reinigen van een autoclaaf in?

Routinereiniging bestaat uit een reeks eenvoudige handmatige stappen die zorgvuldig moeten worden uitgevoerd om schade aan de apparatuur te voorkomen. Het is belangrijk om algemene voorzorgsmaatregelen in acht te nemen, zoals:

• Vermijd het gebruik van directe waterstralen, zowel hogedrukstralen als sproeiers.
• Voorkom kalkafzetting of andere resten in de sterilisatiekamer, deksel en pakking.

Aanbevolen reinigingsprocedures:

Stap 1: de pakking, binnenkant deksel en buitenkant reinigen

Om kalkaanslag op de pakking en de binnenkant van het deksel te verwijderen, veegt u deze af met een schone katoenen doek die licht vochtig is gemaakt met water. Voor de buitenkant gebruikt u een zachte doek bevochtigd met water, eventueel met een kleine hoeveelheid neutraal reinigingsmiddel indien nodig.

Zorg er in beide gevallen voor dat alle oppervlakken grondig worden gedroogd en dat er geen resten achterblijven voordat de autoclaaf wordt gebruikt. Af en toe kan de buitenkant ook worden gedesinfecteerd met gedenatureerde alcohol.

Stap 2:reinigen van de sterilisatiekamer en accessoires

Om de sterilisatiekamer, de afdekking van het verwarmingselement, mandjes en interne oppervlakken te reinigen, gebruikt u een schone katoenen doek die licht vochtig is gemaakt met water, eventueel met een kleine hoeveelheid neutraal reinigingsmiddel indien nodig. Spoel na het reinigen alle oppervlakken grondig af met gedestilleerd water om eventuele resten te verwijderen.

Gebruik geen scherpe of puntige gereedschappen om kalkaanslag weg te krabben. Bij aanzienlijke ophoping dient u de kwaliteit van het gebruikte water in de autoclaaf te controleren.

Stap 3: reinigen van de watertanks

Voor autoclaveren die zijn uitgerust met schoon- en afvalwatertanks is het belangrijk deze regelmatig te legen en schoon te maken. Probeer de tanks nooit te legen terwijl het apparaat onder druk staat, omdat ontsnappende stoom of heet water brandwonden kan veroorzaken.

Stap 4: reinigen van het afvoerfilter

Bij regelmatig gebruik kan zich residu ophopen in het afvoerfilter, wat mogelijk verstoppingen veroorzaakt. Verwijder het filter in dat geval volgens de instructies van de fabrikant en reinig het voorzichtig onder stromend water.

Voor hardnekkige aanslag of grotere deeltjes kan een puntig gereedschap nodig zijn. Als het filter verstopt is met agar, kan heet water helpen om het los te maken. Blijft het filter geblokkeerd of verbetert de situatie niet na het schoonmaken, dan moet het worden vervangen door een origineel reserveonderdeel.

Hoe vaak moet een autoclaaf worden schoongemaakt?

Het schoonmaak- en onderhoudsschema van een autoclaaf moet worden afgestemd op de werkbelasting en de soorten sterilisatiecycli die worden uitgevoerd.

Als algemene richtlijn wordt het volgende routineonderhoud aanbevolen:

• Dagelijks: reinig de pakking, de binnenkant van het deksel en de buitenkant van het apparaat
• Wekelijks: reinig de sterilisatiekamer en accessoires, en vervang het water in de tanks indien nodig
• Maandelijks:reinig het afvoerfilter

Onderhoudstips na het schoonmaken van een autoclaaf

Regelmatige inspecties zijn belangrijk om tekenen van slijtage, ophoping van residu of mogelijke storingen tijdig te detecteren en aan te pakken voordat ze ernstige problemen worden.

Het implementeren van systematische schoonmaakroutines, het tijdig vervangen van versleten onderdelen en het nauwkeurig kalibreren van de bedienings- en sensorsystemen van het apparaat zijn essentiële onderdelen van een effectief en efficiënt onderhoudsprogramma.

Door deze onderhoudstaken consequent en met de juiste frequentie en zorg uit te voeren, wordt de levensduur van de autoclaaf verlengd, wordt de prestatie verbeterd en wordt een veilige, effectieve sterilisatie gewaarborgd die voldoet aan de hoogste kwaliteits- en veiligheidsnormen.